actueel
ten geleide
De huidige regelgeving beperkt de mogelijkheden voor organisatiestructuren waarin advocaten hun beroep mogen uitoefenen. Vanuit de samenleving groeit de roep om deze beperkingen te versoepelen. De gedachte is dat een ruimere keuze aan structuren bijdraagt aan een betaalbare toegang tot het recht voor rechtzoekenden. Ook leeft het idee dat samenwerking met andere beroepsgroepen in multidisciplinaire samenwerkingen kan leiden tot een bredere expertise en hogere kwaliteit van dienstverlening. Daarnaast zou de instroom van extern kapitaal investeringen in moderne technologie, zoals AI, mogelijk maken. Dit zou de efficiëntie verhogen en de kosten voor juridische dienstverlening kunnen verlagen.
De kernwaarden van de advocatuur vormen de belangrijkste reden voor de huidige beperkingen. Die waarborgen dat advocaten hun rol in de rechtsstaat onafhankelijk en in het belang van hun cliënten kunnen vervullen. Om te bepalen of Alternatieve Organisatiestructuren breder toegestaan moeten worden, is inzicht nodig in hoe deze waarden blijvend beschermd kunnen worden binnen nieuwe vormen van samenwerking en financiering.
Om die reden heeft de NOvA de Commissie Kernwaarden Advocatuur en Alternatieve Organisatiestructuren ingesteld, onder voorzitterschap van prof. dr. Jaap Winter. De commissie bestaat uit vijf hoogleraren met uiteenlopende achtergronden binnen en buiten de advocatuur, allen met specifieke expertise op het gebied van bedrijfsmodellen, governance en juridische ethiek. Zij onderzoeken zowel bestaande als denkbare organisatiemodellen, met bijzondere aandacht voor de bescherming van de vijf kernwaarden.
Het onderzoek is essentieel voor de NOvA om goed onderbouwde keuzes te maken over eventuele aanpassing van de regels rond samenwerkingsverbanden. De commissie streeft ernaar begin 2026 haar bevindingen te presenteren. Tegelijkertijd wordt het vervolgonderzoek van het WODC, in opdracht van het ministerie van Justitie en Veiligheid, verwacht.
De algemene raad zal beide onderzoeken betrekken bij zijn besluitvorming. Daarbij staat centraal of, en onder welke voorwaarden, organisatiestructuren buiten het traditionele kantoormodel mogelijk zijn. Het uiteindelijke doel is een toekomstbestendig stelsel waarin de kernwaarden van de advocatuur stevig verankerd blijven.
