citaat
‘Nationaal is een aanscherping van het verschoningsrecht nodig. De Advocatenwet en artikel 218 van het Wetboek van Strafvordering kunnen expliciet bepalen dat gegevens die cliënt of advocaat invoert in een AI-systeem even onschendbaar zijn als traditioneel cliëntcontact.’
Tech-jurist Zahed Ashkara pleit in het FD voor een Algoritmisch Vertrouwensprivilege (AVP), een wettelijk vastgelegde vertrouwensrelatie tussen mens en gecertificeerde AI-dienst.
tuchtcast
Passend en geboden
Luister naar de tweeëntwintigste aflevering van de podcast Passend en geboden.
In de maandelijkse podcast Passend en geboden bespreekt presentator Hidde Bruinsma tuchtuitspraken met advocaten Robert Sanders en Noa de Leon-van den Berg.
In deze aflevering onder meer:
- Advocaat levert geen werk, maar stuurt wel factuur
- Gebrek aan deskundigheid geen grond voor wraking
- Ook juridisch advies aan vrienden vergt zorgplicht
- Onnodig grievende uitlatingen leiden tot berisping
- Ondeskundige patroon laat stagiair het zelf uitzoeken
De ‘tuchtcast’ Passend en geboden is te beluisteren via Spotify, Apple Podcast en via de website van het Advocatenblad.
column
XR, Schiphol & Benjamin Franklin
In de rechtbank Haarlem diende op 19 augustus een kort geding, aangespannen door XR tegen Schiphol. Enkele XR-demonstranten kregen van Schiphol een langdurig gebiedsverbod omdat zij zich onder meer in secured areas ophielden.
De casuspositie lijkt eenvoudig. Demonstranten mogen zich niet nabij of achter secured areas begeven en lopen daarmee het risico dat Schiphol strenge maatregelen neemt. Maar schijn bedriegt. De casuspositie is complex en raakt de essentie van onze rechtsstaat.
Schiphol voert als voornaamste verweer de (nationale) veiligheid, openbare orde en het huisrecht om als beheerder van de luchthaven de orde en veiligheid te bewaren. Het verweer van XR komt hierop neer dat demonstratievrijheid alleen beperkt mag worden indien strikt noodzakelijk. Qua subsidiariteit/proportionaliteit had Schiphol minder ingrijpende maatregelen kunnen nemen (verbod op beveiligd gebied, kortere duur). En last but not least het zogenaamde chilling effect: een breed verbod kan ander vreedzaam protest ontmoedigen.
Verreweg de meeste reacties in de (sociale) media doen onterecht lacherig over het verweer van XR en met name het chilling effect. In dit kader is het nuttig om eens naar de VS te kijken. Sinds 1992 (ISFKC vs. Lee), heeft het Supreme Court vastgesteld dat luchthavens als niet-publieke gebieden zijn bestemd voor luchtvaart, dus niet voor demonstraties in en nabij secured areas. Na 9/11 hebben Amerikaanse luchthavens de security aanzienlijk opgevoerd. Deze maatregelen botsten in toenemende mate met het demonstratierecht dat is verankerd in het First Amendment van de Amerikaanse grondwet. Het gevolg is een relevante hoeveelheid jurisprudentie. In bijvoorbeeld Tobey vs. Jones (4th Cir. 2013) werd door de rechtbank in hoger beroep uitgebreid stilgestaan bij de voor- en nadelen van demonstreren nabij secured areas. In een dissenting opinion werd een interessante aantekening gemaakt bij de traditionele juridische terughoudendheid voor een chilling effect op het demonstratierecht. Zodra de bevoegdheid, in casu van Schiphol, wordt beperkt om demonstranten tegen/vast te houden en een gebiedsverbod op te leggen, heeft dit een omgekeerd onevenredig chilling effect op (de medewerkers van) Schiphol waardoor juist het gevaar groter wordt dat meer demonstranten zich in secured areas zullen ophouden.
Het is verleidelijk om het demonstratierecht in te perken als de (nationale) veiligheid of openbare orde in gevaar is. Maar het was Benjamin Franklin, een van de founding fathers van de VS, die al waarschuwde tegen dit type redenering. Hij stelde dat ‘who can give up essential liberty to obtain a little temporary safety, deserve neither liberty nor safety’. Mede op basis van (letterlijk) dit inzicht zien we Amerikaanse rechters in toenemende mate terughoudendheid betrachten om het demonstratierecht zoals verankerd in het First Amendment te beperken, dus ook niet op luchthavens om en nabij secured areas.
