Memorandum NOvA geeft Nederlandse advocaat in de Verenigde Staten houvast

De NOvA vindt het zorgwekkend dat de Amerikaanse president Trump decreten heeft uitge­vaardigd tegen advocaten­kantoren. Advocaten in een rechts­staat moeten onafhankelijk hun beroep kunnen uitoefenen. De ontwikkelingen in de Verenigde Staten zijn voor de NOvA aanleiding om een memorandum op te stellen dat Nederlandse advocaten die kantoor houden of diensten verlenen in het buitenland guidance biedt bij de wet- en regelgeving rond de onafhankelijkheid van de advocaat. Het memorandum is bedoeld als steun voor advocaten om ook onder politieke en maat­schappelijke druk als onafhankelijk verlener van toegang tot het recht te blijven functioneren.

In dit memorandum staat onder meer dat in Nederland ingeschreven advocaten, ongeacht of ze kantoor houden in het buitenland of daar werkzaamheden verrichten of niet, verplicht zijn de in de Advocatenwet opgenomen kernwaarden in acht te nemen. Hierbij past niet dat advocaten worden gedwongen of zich gedwongen voelen om onder maat­schappelijke of politieke druk bepaalde zaken al dan niet te behandelen of toezeggingen te doen, verklaringen af te geven of overeen­komsten te sluiten die hun onafhankelijkheid als advocaat beperken of in de waagschaal stellen. Ook zal de vertrouwelijkheid van al datgene wat aan een advocaat wordt toevertrouwd geborgd moeten zijn.

Nieuwe OM-aanwijzing is tussenstap in betere waar­borging verschonings­recht

Op 1 mei jl. heeft het Openbaar Ministerie de vernieuwde Aanwijzing waarborgen professioneel verschonings­recht gepubliceerd. De NOvA ziet deze nieuwe normen als een tussenstap in betere waarborgen voor het verschonings­recht. De Hoge Raad heeft in zijn arrest van 12 maart 2024 bepaald dat de rechter-commissaris een centrale rol heeft bij de selectie van de geprivilegieerde gegevens ter waarborging van het verschonings­recht van geheim­houders. Wat de NOvA betreft, komt die rol in de Aanwijzing nog niet voldoende tot uitdrukking, met name als het gaat om de passage die betrekking heeft op het ‘redelijk vermoeden’ van de aanwezigheid van verschonings­gerechtigde informatie.

Nederland onder­tekent Europees verdrag ter bescherming van het advocaten­beroep

Teun Struycken, staats­secretaris voor Rechts­bescherming, heeft op 13 mei 2025 namens Nederland het Europees Verdrag betreffende de bescherming van het beroep van advocaat ondertekend. Hiermee onderschrijft de Nederlandse regering, samen met een groot aantal andere Europese landen, de nood­zakelijke bescherming van advocaten voor een goede rechtsbedeling en de verdediging van grondrechten in de rechts­staat. Tegelijk is het verdrag een belangrijk juridisch bindend instrument om de rechten van burgers beter te waarborgen, door advocaten in staat te stellen hun werk onafhankelijk uit te voeren.

Het verdrag verlangt van de lidstaten onder meer dat advocaten worden beschermd tegen bedreigingen en ongeoorloofde inmenging. Daarnaast heeft het verdrag tot doel te waarborgen dat advocaten hun professionele rechten en het recht op vrije menings­uiting kunnen uitoefenen, dat het vertrouwelijk verkeer tussen advocaat en cliënt wordt gewaarborgd en dat advocaten hun werk onafhankelijk kunnen doen en niet vereenzelvigd worden met hun cliënten.

De Nederlandse regering en het parlement moeten de ‘European Convention on the Protection of the Profession of Lawyer’ formeel nog ratificeren. De NOvA vindt het positief dat hiermee de positie van de advocatuur binnen Europa – en daarmee ook in ons land – steviger op de rechts­statelijke kaart komt te staan.