actueel

door Francisca Huijting-Mebius

De verdediging van Inez Weski vindt dat er geen eerlijk proces meer mogelijk is na het oordeel dat de oud-advocaat vastzat op een onwettige plek. ‘Haar onwettige detentie komt neer op weder­rechtelijke vrijheids­beroving,’ stelden Geert-Jan Knoops en Carry Knoops-Hamburger vorige maand tijdens de tweede regie­zitting in de straf­zaak tegen Weski in de recht­bank Rotterdam.

Weski, die verdacht wordt van deelname aan de criminele organisatie van Taghi, was zelf niet aanwezig in de recht­bank. De oud-advocaat zat van 24 april 2023 tot en met 2 mei 2023 vast op een geheime detentielocatie. De Inspectie Justitie en Veilig­heid oordeelde enkele dagen voor de zitting dat het vastzetten op deze geheime locatie in strijd was met de Penitentiaire beginselen­wet (Pbw) en het Inter­nationaal Verdrag inzake de bescherming van alle personen tegen gedwongen verdwijning (ICPPED). ‘De geheime locatie was een niet erkende en gecontroleerde plaats.’

De twee advocaten van Weski deden een dag voor de zitting aangifte vanwege het schenden van de rechten van Weski tijdens de dententie­periode. Het is volgens hen nog maar de vraag of het Openbaar Ministerie (OM) Weski nog kan vervolgen. ‘Het OM heeft zich schuldig gemaakt aan misbruik van macht en het schenden van mensen­rechten,’ stelde Knoops-Hamburger. ‘Het OM heeft zich opzettelijk en structureel ver buiten het nationale en internationale recht begeven. De rechten van Weski zijn ernstig en onherstel­baar geschonden na haar onwettige detentie.’

Weski heeft twee jaar lang ‘vruchteloos’ aangeklopt bij allerlei instanties, maar alle procedures hebben alleen maar geleid tot ontwijkende beslissingen, aldus Knoops-Hamburger. ‘De atoombunker waar ze verbleef, wordt doodgezwegen. Cliënte werd behandeld als een klaagster. De rechts­staat is in z’n fundamenten onherstelbaar geschonden, met grote en onherstelbare gevolgen voor de gezondheid van Weski.’

Onderzoekswensen

De verdediging diende een reeks onder­zoeks­wensen in tijdens de zitting. Geert-Jan Knoops noemde het rapport van de Inspectie Justitie en Veiligheid te beperkt. Hij wil dat de precieze omvang van de schending van de rechten van de verdachte wordt vastgesteld. ‘Die omvang is cruciaal voor ons verweer.’ De advocaten vroegen daarom onder meer om het horen van een aantal getuigen. Ook wil Knoops dat de recht­bank het geheime deel opeist van het rapport van de Inspectie JenV over Weski’s detentie. Weski zelf wil dat de recht­bank tijdens een schouw, eventueel samen met haar, gaat kijken op de plek waar zij negen dagen gedetineerd heeft gezeten ‘tien meter onder de grond, met een intercom die niet werkte. Als de rechters zelf de plek hebben gezien, kan het OM de omstandig­heden niet meer bagatelliseren. De rechters moeten de feitelijke, reële gevaren kunnen inschatten die Weski zegt te hebben gelopen’. Op een eerdere, besloten zitting heeft ze om deze schouw gevraagd. Knoops herhaalde dit verzoek tijdens de regiezitting.

De advocaten willen met de verzoeken onder­bouwen dat de hele zaak van tafel moet. Knoops-Hamburger zei dat op een inleidende regie­zitting niet kan worden gevraagd om niet-ontvankelijkheid, maar dat de verdediging dat later zeker zal doen.

Dataset

De verdediging ging ook nog uitgebreid in op de achtduizend berichten die Weski volgens het OM heeft door­gegeven van Ridouan Taghi naar zijn zoon Faissal en andersom. Volgens Knoops gaat het ‘niet om duizenden belastende berichten, maar om tekst­bestanden die gedurende slechts drie dagen zijn uitgewisseld en een deel bestaat uit alleen uit een “ja” of “nee”. De dataset is verder onvolledig, vaak eenzijdig, gefrag­menteerd, niet chronologisch weergegeven en nauwelijks doorzoekbaar,’ zegt Knoops.

De advocaat stelde ook dat het geheim­houdingsrecht is geschonden door aan de haal te gegaan met geheim­houdersinformatie. Ook is de verdediging van mening dat de berichten onrecht­matig zijn verkregen. Dat alleen criminelen dit soort telefoons gebruikten, is een onbewezen aanname, betoogde advocaat Susanne Boersma. De oud-kantoor­genoot van Weski kreeg als derde advocaat het woord tijdens de zitting. ‘De gegevens van Sky ECC-gebruikers is verkregen op een manier die in strijd is met Nederlands en Europees recht,’ zei ze. ‘Het OM kan zich niet verschuilen achter het vertrouwens­beginsel.’

Impact

Het OM ontkende alle beschuldigingen en ging vooral in op de stelling van de verdediging dat de detentie op de geheime locatie onrecht­matig was. Volgens het OM is het nooit de bedoeling geweest om Weski te breken of haar leven in gevaar te brengen op een geheime locatie. De officieren van justitie vinden dat de raadslieden ‘heel grote woorden’ gebruiken, terwijl justitie ‘alles in het werk heeft gesteld om zo goed mogelijk voor Weski te zorgen’.

Het OM zei wel te begrijpen dat de detentieperiode grote impact heeft gehad op Weski, maar dat had het volgens de officieren ook op de reguliere plek waar zij later naar werd overgeplaatst. ‘Ze stond onder hoogspanning en was fragiel.’

Op 22 mei komt de recht­bank met de beslissing op de onderzoeks­vragen van de verdediging. De volgende regie­zitting staat gepland op 2 september.