vak & mens
advocaat en algoritme
Medische AI-zwendel dupeert artsen
Veelbelovende AI-toepassingen lenen zich ook goed voor klassieke oplichtingstrucs, weten ze inmiddels in de medische wereld.
Met dezelfde kunstmatige intelligentie röntgenfoto’s diagnosticeren én formule 1-coureurs sneller laten racen: dat klinkt ongeloofwaardig. Maar plastisch chirurg Peter Velthuis, van het Erasmus MC en de naar hem vernoemde privéklinieken, trapte erin. In 2020 leende de éminence grise van de facelift drie ton aan DX Medical Solutions, een start-up van de toen 24-jarige Giuliano S., geboren in Haarlem. Zoals Velthuis met botox en fillers knutselt aan de ego’s van zijn patiënten, zo sleutelde S. pendelend tussen Rotterdam, Rome en New York, aan de veelbelovende AI-robot Diagnostix.
Maar toen de whizzkid de lening niet afloste, ging de plastisch chirurg twijfelen aan die gladde jongen met zijn dure pakken en snelle auto’s. Hij reisde zelfs naar Rome, zo verklaart hij later aan de rechtbank, en kreeg daar een presentatie van het ontwikkelteam. In 2022 leende hij nog eens € 65.000 aan DX. Dat bedrag werd wel netjes terugbetaald.
Het vertrouwen was hersteld en Velthuis stond toe dat S. hem opvoerde als co-founder en chief medical officer van de start-up. ‘Hoe deze twee oprichters een revolutie veroorzaken in de wereld van Med Tech en motorsport’, kopt een business nieuwssite boven een foto van het breed grijnzende duo. De gevierde chirurg, tevens dermatoloog, hield het goede nieuws niet voor zichzelf. Hij tipte bevriende collega’s over de investeringskansen van DX. ‘Bedrijf gaat binnenkort naar de beurs,’ zo appte hij aan een medicijnengroothandelaar. ‘Je kunt nog gebruikmaken van pre-IPO offer van de bank. Dan koop je aandelen 25-30 procent onder de uitgifteprijs. Maar dat moet dan wel snel. Voor komend weekend.’ De collega stapte in met een miljoen en kreeg een plek in de raad van bestuur. Een bevriende oogarts investeerde zelfs ruim 1,8 miljoen in het nakende AI-mirakel.
Maar de beursgang werd steeds uitgesteld. In mei 2023 vroeg Velthuis zijn vrienden om extra overbruggingskrediet. Twee maanden later deed hij aangifte tegen Giuliano S. In augustus 2024 werd die in Italië gearresteerd. Het geld van tientallen gedupeerden wereldwijd lijkt verbrand op diverse racecircuits. Terwijl het strafonderzoek naar S. nog loopt, behandelde de Rotterdamse rechtbank al de civiele claims van de twee investeerders tegen Velthuis.
In zijn aangifte zegt Velthuis dat hij al in 2020 het vertrouwen in DX verloor, maar hij zag geen reden om zijn vrienden te informeren over de niet-afgeloste lening. Velthuis spreekt zichzelf tegen, oordeelt de rechtbank, maar is daarmee nog niet medeplichtig aan oplichting. Ook is geen sprake van een oneerlijke handelspraktijk zoals bedoeld in artikel 6:193a BW. DX was immers een medisch ICT-bedrijf en handelde dus niet in leningen. Velthuis’ enthousiasmeren van zijn vrienden beoordeelt de rechtbank als ‘zodanig onzorgvuldig’ dat van onrechtmatig handelen kan worden gesproken. Temeer daar Velthuis zich publiekelijk liet gebruiken als boegbeeld van DX.
Daar staat tegenover dat de twee investeerders beter hadden kunnen weten, meent de rechter. Ze zijn ervaren zakenmensen en investeren in een start-up is altijd riskant. Velthuis moet zijn voormalige vrienden ruim de helft terugbetalen, zo oordeelde de rechtbank in februari. Een bedrag van € 1,8 miljoen. Velthuis gaat in hoger beroep, laat zijn advocaat weten. In afwachting daarvan geeft hij voorlopig geen commentaar. Ook de twee gedupeerden doen er het zwijgen toe. ‘Mijn cliënt is nogal gesteld op zijn privacy,’ zegt de raadsvrouw van de medicijnengroothandelaar.
Enige medische vooruitgang lijkt DX niet te hebben bewerkstelligd met de geïnvesteerde miljoenen. Alles bleek jarenlang vervalst, verzonnen en cosmetisch. Maar mogelijk racet nog ergens een gesponsorde coureur zijn rondjes met het logo van de AI-kwakzalver op zijn bolide.