actueel
Al meer dan 55 bedrijven in Nederland en België ontwikkelen nieuwe, slimme juridische software. De nieuwe Dutch Legal Tech Map die op de Legal Geek Europe conferentie in Amsterdam werd gepresenteerd, laat een flinke groei zien.
‘De bedrijven hebben zich zelf bij ons gemeld,’ vertelt Jelle van Veenen van brancheorganisatie Dutch Legal Tech. ‘We signaleren een flinke groei sinds de eerste Legal Tech Map uit 2018. Het aantal start-ups gaat omhoog en het kwaliteitsniveau stijgt. Ook financieel gaat het de sector voor de wind, met geslaagde financieringsrondes en interessante exits en overnames.’ [www.legaltechmap.nl]
Meerdere jonge techbedrijven presenteerden zich op de Legal Geek Europe conferentie die 11 september voor het eerst in de Amsterdamse Hallen werd gehouden. Zo was er het Belgische LegalFly, opgericht door ontwikkelaars die eerder de AI bij Tinder programmeerden. ‘We zijn overgestapt van de meest naar de minst sexy industrie,’ grapte medeoprichter en CEO Ruben Miessen. Marketingmanager Virginie De Smecht vertelde over de juridische AI-tool Henchman, die deze zomer werd overgenomen door LexisNexis. Veel nieuwe en ook wel gevestigde aanbieders hadden stands in de wandelgangen van de conferentie. Toch voelde de drukbezochte dag niet als een verkoopbeurs. Bij de opening van de conferentie werd gevraagd high fives uit te delen aan andere bezoekers, het kledingvoorschrift was casual en er was veel ruimte voor netwerken en workshops. ‘Wij komen al jaren op de grote Legal Geek conferenties in het Verenigd Koninkrijk en de sfeer is altijd ongedwongen,’ aldus Van Veenen. ‘Je ontmoet nieuwe mensen en wisselt ervaringen uit. Leuk dat het vanaf nu ook in Nederland wordt gehouden.’
Er kwamen uiteenlopende applicaties voorbij. Juridische databases en tekstverwerkers, maar ook een animatietool waarmee verkeersongelukken gereconstrueerd kunnen worden, een programma dat verschillende versies van pdf- en Worddocumenten kan vergelijken en systemen die dikke dossiers in korte tijd kunnen verwerken en analyseren. De ruim vijfhonderd bezoekers kregen het advies goed na te denken over een eventuele investering, maar ook niet te lang te wachten. AI vereist een andere werkwijze, zo legde Nathan Hegarty, verkoopdirecteur bij Thomson Reuters uit. Aanschaf is makkelijk, maar het kost tijd om het in te passen in de manier van werken, zeker bij een groot kantoor met veel ingesleten gewoontes.
Cleo Becker, legal counsel bij het vanuit Amsterdam opererende transportplatform Dott, vertelde hoe het jonge, snelgroeiende bedrijf zich verslikte in een overhaaste aankoop van een contract lifecycle managementsysteem. ‘We hadden een budget en we wilden zo veel mogelijk opties voor de laagste prijs. We dachten dat de computer daarna alle contracten zou regelen en wij naar het strand konden.’
Maar het pakte heel anders uit. De werkdruk groeide juist enorm en de doorlooptijd werd langer. Na een paar maanden werd het programma uitgezet. Maar de problemen bleven. ‘Onze klanten klaagden dat hun contract zo lang op zich liet wachten. Het legal team werd steeds uitgebreid, maar de werkdruk werd niet minder. Na analyse kwamen we tot het inzicht dat contracten met een laag risico net zoveel aandacht kregen als die met een hoog risico. En de meeste contracten waren low risk.’
Met die wetenschap ging Becker gericht op zoek naar geschikte software. Deze keer werd de tijd genomen voor uitgebreide testen en specifieke functies. ‘Laat je niet afleiden door de toeters en bellen,’ aldus Becker. ‘Vertrouw geen demo’s, probeer nieuwe apps in de praktijk. Dat kost allemaal veel tijd, maar een mislukking kost nog meer tijd. Je hebt geen tool nodig om van 0 naar 1 te komen, maar waarschijnlijk wel om van 1 naar 100 te komen. Neem geen gok maar doe je huiswerk.’
‘De meeste automatiseringsprojecten gaan niet zoals gepland,’ beaamde Tom Fleuriot, oprichter van start-up Flocsam. ‘Als kopers niet naar hun specifieke behoeftes kijken, is de kans op falen het grootst. Soms kijkt men wat de concurrent in huis haalt, de veilige keuze. Maar in plaats van het risico minimaliseren, wordt het daarmee juist groter. Een oplossing moet geschikt zijn op maat voor uw organisatie. Volg niet de massa, maar denk goed na.’
Sommige systemen blijken in de praktij veel trager dan beloofd. AI zoals ChatGPT kan ook gaan ‘hallucineren’ en met vreemde, fictieve antwoorden komen op simpele vragen. De vertrouwelijkheid van cliëntgegevens moet ook gewaarborgd zijn in een AI-omgeving. Terwijl AI juist weer behoefte heeft aan trainingsdata uit de juridische praktijk.
Veel bezoekers, waaronder delegaties van de grote kantoren, bleken zich in Amsterdam nog aan het oriënteren te zijn. Voortrekker van Dutch Legal Tech Van Veenen is in het dagelijks leven innovatiemanager bij Kennedy Van der Laan. ‘We werken al jaren met slimme, deterministische tools waarmee cliënten contracten in elkaar kunnen zetten. Verder proberen we de beste, nieuwe tools uit. Waar zit de waarde en waar zet je op in op een verantwoorde manier, zodat onze cliënten en onze advocaten er wat aan hebben? De markt beweegt heel snel.’
Omzet
In paneldiscussies rezen er vragen over de consequenties van AI voor de omzet van een advocaat. Want als de computer uren werk in minuten doet, leidt de investering in dure software dan niet tot minder declarabele uren? Vanaf het podium kwamen adviezen om naar het hele financiële plaatje te kijken. Met de hulp van AI kunnen kantoren makkelijker vaste prijsafspraken maken, suggereerde Miessen van LegalFly, iets waar veel cliënten om vragen. Ook zal AI vooral het werk overnemen van de junior-juristen binnen de firma, die nu toch al vaak minder opleveren, terwijl de advocaten straks meer tijd hebben voor het interessantere werk. Ze kunnen meer zaken aannemen en met een hogere productiviteit kan ook het uurtarief omhoog. Mits goed geïmplementeerd, zal AI zorgen voor zowel meer kwaliteit als kwantiteit, voorspellen de softwareontwikkelaars. AI gaat de advocaat niet vervangen. Maar een advocaat doet er wel goed aan om bijtijds te leren samenwerken met kunstmatige intellegentie, luidde het devies.