Betamelijk op reis

Advocatenblad

vak en mens quiz

door Trudeke Sillevis Smitt & Linus Hesselink

Slow travel! Dat is de nieuwe reistrend. Blijf deze zomer lang op één locatie, en maak daar op uw dooie gemak deze tuchtquiz. Let wel op, u krijgt slechts één kans om het goede antwoord aan te klikken.

1. BANKTIP

Een man krijgt een omgevingsvergunning om een kelder aan te leggen. De buren vrezen schade en jij gaat namens hen in bezwaar. Je sommeert de man er niet aan te beginnen en dreigt zijn huisbankier over je sommatie te informeren, in de hoop dat de bank de bouwlening opschort. Maar je hoort niks en de bouw lijkt te starten. Daarom stuur je de sommatiebrief zelf aan de bank van de man. Wat zegt de tuchtrechter?

Je was hiertoe verplicht, je moet de belangen van cliënten immers behartigen met alle rechtmatige middelen.

Je mocht dit doen, want je gebruikte een redelijk middel voor een redelijk doel.

Je gebruikte een oneigenlijk middel en je had je niet mogen mengen in de relatie van de man en zijn bank.

Je mocht dit doen omdat het een minder zwaar middel is dan een kort geding.

Toelichting

Aanschrijven van huisbankier is een oneigenlijke manier om de verbouwing te voorkomen of stil te leggen, geen redelijk middel.

(ECLI:NL:TAHVD:2024:87 – MR. X PROBEERT HET VIA DE HUISBANKIER

https://www.advocatenblad.nl/2024/04/02/mr-x-probeert-het-via-de-huisbankier/)

2. KAS IN ’T BAKKIE

Om snel betaald te krijgen en incassorisico te vermijden, accepteerde je contante betalingen van strafcliënten. Ze betaalden € 5.000 en ontvingen dan een muntje uit een speciaal daarvoor klaarstaand bakje; zo bleef je net onder de grens voor verplicht overleg met de deken. Wat zei de tuchtrechter?

In strafzaken zijn contante betalingen niet toegestaan.

Spoedeisendheid en incassorisico rechtvaardigen geen uitzondering op de hoofdregel dat je je giraal moet laten betalen.

Zo’n klein bedrag teruggeven, is een evidente constructie om onder overleg met de deken uit te komen.

Contante betalingen zijn helemaal niet meer toegestaan.

Toelichting

Toelichting artikel 6.27 Voda noemt als mogelijke rechtvaardiging contante betaling de eigen bijdrage bij een toevoeging, griffierecht, geen bankrekening of bankrekening geblokkeerd.

(ECLI:NL:TADRSHE:2024:5 – MR. X ONTVANGT TONNEN CASH

https://www.advocatenblad.nl/2024/01/25/mr-x-ontvangt-tonnen-cash/)

3. INCASSO IN KOPIE

Je hebt in een mail aan de advocaat van de wederpartij namens je cliënt een koopovereenkomst ontbonden en een boete gevorderd, maar je hoort niets. Je kondigt vervolgens per mail incassomaatregelen aan en zet de wederpartij zelf in de cc. De wederpartij klaagt dat je haar rechtstreeks hebt benaderd. Krijgt die van de Raad van Discipline gelijk?

Nee, want er is sprake van een ‘aanzegging met rechtsgevolg’.

Nee, want een bericht in de cc is geen ‘rechtstreekse’ benadering.

Ja, omdat je met de aankondiging van incassomaatregelen onnodig intimiderend handelt.

Ja, je hebt de ‘filterfunctie’ van een advocaat miskend.

Toelichting

Ook een in cc aan de cliënt van de wederpartij verstuurde mail geldt als rechtstreeks aan de cliënt verstuurd.

(ECLI:NL:TADRARL:2022:296 – MR. X KOPIEERT WEDERPARTIJ IN

https://www.advocatenblad.nl/2024/03/14/mr-x-kopieert-wederpartij-in/)

4. VOOR DE NUANCE

Een journalist belt je ’s avonds, vlak voor zijn deadline, over een vroegere cliënt van je die nu een supermarktmedewerker zou hebben doodgestoken. Jij vertelt de journalist een en ander over je voormalige cliënt, naar je later uitlegt om correcties en nuances aan te brengen. Heb je volgens de tuchtrechter de geheimhoudingsplicht geschonden?

Ja, want een onbereikbare (oud-)cliënt en een mogelijk onwelgevallig krantenartikel zijn niet voldoende om de geheimhouding te doorbreken.

Ja, want je had naar je opvolger moeten verwijzen.

Nee, want gezien de omstandigheden heb je redelijk en weloverwogen gehandeld.

Nee, want het betrof zaken die ook op Facebook te vinden waren of op een openbare zitting aan de orde waren geweest.

Toelichting

De geheimhoudingsplicht geldt niet alleen voor zaken die verder nog niemand weet en doorbreking kan alleen in zeer uitzonderlijke omstandigheden.

(ECLI:NL:TADRSGR:2024:61 – MR. X LEGT GEHEIMHOUDINGSPLICHT TE BEPERKT UIT

https://www.advocatenblad.nl/2024/03/27/mr-x-legt-geheimhoudingsplicht-te-beperkt-uit/)

5. AFHECHTEN MAAR

Je handelt echtscheidingen op gemeenschappelijk verzoek af die door mediators-niet-advocaten zijn voorbereid. Je ontvangt het convenant, belt beide partijen kort, dient het verzoek in en na de beschikking laat je de op voorhand ontvangen aktes van berusting inschrijven. Is dit volgens de Raad van Discipline voldoende?

Nee, je hebt bij echtscheidingen op gemeenschappelijk verzoek een zware zorgplicht.

Nee, je moet de onderliggende stukken opvragen en marginaal toetsen.

Ja, de wensen van partijen zijn door de mediator al geïnventariseerd en zij zijn het al eens geworden.

Ja, al is het op voorhand laten tekenen van de akte van berusting voorbarig.

Toelichting

Ook na een convenant moet de advocaat beide partijen goed voorlichten en checken of ze de regeling snappen en (waar van toepassing) bewust afstand doen van rechten.

(ECLI:NL:TADRSHE:2024:53 (appel loopt nog) – MR. X VERZAAKT PLICHTEN ALS ‘AFHECHTINGSADVOCAAT’

https://www.advocatenblad.nl/2024/04/17/mr-x-verzaakt-plichten-als-afhechtingadvocaat/)

6. HOGER BEROEP VOOR LAGERE STRAF

CCV-opgaves, jaarcijfers, kengetallen – jarenlang verzuim je ze aan te leveren. Als de Raad van Discipline je hiervoor een flinke schorsing geeft, ga je in appel voor een mildere maatregel. Neem je daarmee een risico?

Nee, als alleen verweerder appelleert, kan het Hof van Discipline geen zwaardere maatregel opleggen.

Nauwelijks, het hof kan uitsluitend met eenparigheid van stemmen een zwaardere maatregel opleggen en dit komt in de praktijk zelden voor.

Enigzins, het hof kan een zwaardere maatregel opleggen als de raad een in vergelijking met andere zaken een onbegrijpelijk lichte maatregel heeft opgelegd.

Ja, het hof mag een zwaardere maatregel opleggen en maakt van deze bevoegdheid ook gebruik.

Toelichting

Verzwaring van de maatregel hoeft sinds de wetswijziging van 1 januari 2015 niet meer met eenparigheid van stemmen.

(ECLI:NL:TAHVD:2024:145–MR. X LEVERDE GEEN CIJFERS EN KRIJGT LANGE SCHORSING

https://www.advocatenblad.nl/2024/06/05/mr-x-leverde-geen-cijfers-en-krijgt-lange-schorsing/)

7. VERWEZEN NAAR DE PRULLENBAK

Je wordt als deken geconfronteerd met de zoveelste tegen jou gerichte klacht van een lastige veelklager. Je stuurt de klacht door naar het Hof van Discipline voor behandeling door een andere deken, maar wat zou het fijn zijn als deze klacht direct door het hof werd afgestopt. Kan dat?

In beginsel niet. Alleen in hoogst uitzonderlijke gevallen kan de voorzitter van het hof doorverwijzing weigeren.

Jazeker. Als een klacht op voorhand kansloos lijkt, kan de voorzitter van het hof doorverwijzing weigeren.

Dat kan. Na drie niet-ontvankelijke of ongegronde klachten zal de voorzitter van het hof een volgende klacht niet doorverwijzen.

Nee. De voorzitter dient het advies van de andere deken af te wachten alvorens te beslissen.

Toelichting

Weigeren is slechts mogelijk bij misbruik van procesrecht/klachtrecht, zoals herhaaldelijk indienen van kennelijk ongegronde/niet-ontvankelijke klachten tegen dezelfde persoon.

(ECLI:NL:TAHVD:2024:136 – KLACHTEN TEGEN MR. X ALS DEKEN MOETEN TOCH ONDERZOCHT

https://www.advocatenblad.nl/2024/05/23/klachten-tegen-mr-x-als-deken-moeten-toch-onderzocht/)

8. AN OFFER YOU CAN’T REFUSE

Je echtscheidingscliënt vertelt je welk aanbod hij tijdens het mediationtraject zijn ex heeft gedaan om haar uit te kopen uit de echtelijke woning. Je cliënt heeft erbij gezegd dat zij er bij de rechter geen beroep op mocht doen. De ex-vrouw gaat deels niet akkoord en zegt er net als je cliënt bij dat haar reactie niet in de rechtszaal gebruikt mag worden. Niettemin stel je in de procedure welk aanbod je cliënt de ex-vrouw heeft gedaan en je noemt het een offer you can’t refuse. Heb je een probleem, als de ex-vrouw klaagt bij de tuchtrechter?

Nee, want gedragsregel 3 geldt alleen tussen advocaat en cliënt.

Nee, want er is geen sprake van confraternele correspondentie.

Ja, want door je niet terughoudend op te stellen, heb je haar belangen ontoelaatbaar geschaad.

Ja, want in een mediation is ook de advocaat aan de vertrouwelijkheid gebonden.

Toelichting

Het gaat hier niet over gedragsregel 3 en er is ook geen sprake van mediation of confraternele correspondentie. De tuchtrechter maakt met die laatste wel een vergelijking.

(ECLI:NL:TADRARL:2023:170, Mr. X EN DE GEHEIME PARTIJ-ONDERHANDELINGEN

https://www.advocatenblad.nl/2023/07/27/mr-x-en-de-geheime-partij-onderhandelingen/)

9. WEL OF NIET PESTEN?

Een bank vraagt je onderzoek te doen naar twee Nederlandse bankmedewerkers die zich volgens collega’s in Engeland schuldig hadden gemaakt aan pestgedrag. De bank, die verder niet jouw cliënt is, verzekerde de twee bankmedewerkers dat jij als externe onderzoeker het Nederlandse onderzoeksprotocol van de bank zou toepassen, tenzij het Engelse meer waarborgen biedt. Jouw conclusie is dat de medewerkers volgens het Nederlandse protocol niet hadden gepest, maar je voegt toe dat dat wel zo was volgens het Engelse protocol. Op basis van jouw onderzoeksrapport worden de Nederlandse medewerkers ontslagen. Wat zegt de rechter?

Geen echt probleem, het ging om feitenonderzoek bij de eigen cliënt voor intern gebruik.

Wel een probleem, je had je strikt aan het Nederlandse protocol moeten houden.

Geen probleem, de toevoeging is niet meer dan een opmerking terzijde.

Wel een probleem, je beheerst het Engelse protocol onvoldoende.

Toelichting

Het is het belangrijkste bezwaar dat het HvD heeft.

(A. was het volgens de RvD)

(ECLI:NL:TAHVD:2023:86 – MRS. X, Y EN Z ALS ONDERZOEKERS DE FOUT IN

https://www.advocatenblad.nl/2023/08/09/mrs-x-y-en-z-als-onderzoekers-de-fout-in/)

10. PREMIER PSYCHOPAAT

Je hebt ooit ergens gezegd dat je niet kunt uitsluiten dat premier Rutte een niet-criminele psychopaat is. Je herhaalt dat in een tv-uitzending, waar je wordt opgevoerd als strafadvocaat en waarin jou naar die opmerking wordt gevraagd. Wat vindt de tuchtrechter als een kijker klaagt dat zo’n ‘bijdrage aan de verloedering van het publieke debat’ het vertrouwen in de advocatuur schaadt?

In politieke discussies heb je ook als advocaat een bijna absolute vrijheid van meningsuiting.

De klager is niet-ontvankelijk.

Je hebt niet gezegd dat Rutte een crimineel is, dus van smaad of laster is geen sprake.

Je hebt een grens overschreden. Zulke scherpe uitlatingen, terwijl je geen psychiater bent, schaden het vertrouwen in de advocatuur.

Toelichting

Klager heeft geen rechtstreeks eigen belang.

(ECLI:NL:TADRSGR:2023:178 MR. X NOEMT RUTTE EEN PSYCHOPAAT

https://www.advocatenblad.nl/2023/09/07/mr-x-noemt-rutte-een-psychopaat/)

11. ACTIE!

Anders dan een vrouw dacht heeft haar overleden zus geen woning aan haar nagelaten. Ze vraagt jou om uit te zoeken of haar zus dat misschien op een of andere manier, bijvoorbeeld met een (gewijzigd) testament, heeft geregeld. Je belt met notarissen, onderzoekt huwelijkse voorwaarden, stelt een dagvaarding op en na een halfjaar declareer je 12.000 euro. De vrouw klaagt dat je haar ten onrechte geen inschatting van kansen hebt gegeven en ook geen opdracht had voor een dagvaarding. Is de tuchtrechter het met haar eens?

Ja, je moet over de strategie en de procesrisico’s met de cliënt overleggen.

Nee, het gevraagde onderzoek kan je activiteiten dekken en jij bent dominus litis.

Ja, daarom hoeft de cliënt niets te betalen.

Nee, je hebt de rechtspositie van je cliënt met je activiteiten immers niet geschaad.

Toelichting

Je hebt na die algemene opdracht ten onrechte niet overlegd.

(ECLI:NL:TADRARL:2023:227 – MR. X MOET CLIËNTE 6.000 EURO TERUGBETALEN

https://www.advocatenblad.nl/2023/09/14/mr-x-moet-cliente-6000-euro-terugbetalen/)

12. LEKKER NIKS ZEGGEN

Je treedt op voor iemand die failliet is verklaard, je gaat in beroep tegen de faillietverklaring. Je cliënt geeft intussen zijn aandelen in een bv in pand aan iemand die van het faillissement niet weet. Als je cliënt zijn verplichtingen aan de pandhouder niet nakomt, begint de pandhouder een procedure om de aandelen zelf te verkrijgen. Jij voert daartegen verweer, zonder de pandhouder te vertellen van het faillissement. De pandhouder klaagt bij de tuchtrechter: had jij hem over het faillissement moeten vertellen?

Ja, niet de cliënt, en daarmee jij, maar alleen de curator had mogen procederen.

Nee, de procedure tegen de faillietverklaring was niet bij voorbaat kansloos, en melden van faillissement is in dit geval niet verplicht.

Ja, als advocaat van een failliet moet je bij mogelijke belanghebbenden daarvan altijd melding maken.

Nee, je schaadde die belangen niet, de pandhouder had de kosten van de procedure al gemaakt.

Toelichting

Informatie over faillissement is openbaar; RvD zei A, maar HvD: cliënt mag wél procederen, maar boedel wordt er niet door gebonden; schaden belangen pandhouder was niet nodeloos.

(ECLI:NL:TAHVD:2023:147 – MR. X MOCHT VERZWIJGEN DAT CLIËNT FAILLIET WAS

https://www.advocatenblad.nl/2023/09/21/mr-x-mocht-verzwijgen-dat-client-failliet-was/)

13. ADVOCAAT ALS VIOOL

Op verzoek van je cliënt vorder je een schadevergoeding van 3 miljoen euro van een school die zijn kinderen niet goed zou hebben behandeld. Dat loopt op niets uit, maar de deken hoort ervan en vraagt voor nader onderzoek het dossier op, evenals zes andere dossiers, omdat ze op rechtspraak.nl vreemde acties van jou zag. Alleen door een last onder dwangsom stuur je de dossiers, verder weiger je elke medewerking aan het onderzoek, maar je erkent wel dat je je door de cliënt ‘als een viool liet bespelen’. Heb je een tuchtrechtelijk probleem?

Nee, de vordering is afgewezen en je hebt je fout erkend. Daarmee is de kous af.

Ja, want je moet altijd meewerken aan het dekenonderzoek.

Ja, want je moet weerstand bieden aan je cliënt en meewerken aan het dekenonderzoek.

Nee, je diende je cliënt en de deken had geen goede reden om de dossiers op te vragen.

Toelichting

Je probleem is groter dan alleen gebrek aan onafhankelijkheid, en ook dan alleen niet meewerken aan dekenonderzoek. C is het meest volledige goedeantwoord.

(ECLI:NL:TADRARL:2023:244) ECLI:NL:TAHVD:2024:146 – MR. X LAAT ZICH BESPELEN ALS EEN VIOOL

https://www.advocatenblad.nl/2023/10/12/mr-x-laat-zich-bespelen-als-een-viool/

14. 100% PARALLEL?

Je cliënt wordt verdacht van witwassen en op zijn verzoek, en door hem betaald, treed je ook op voor de medewerkers van zijn souvenirshop die de politie als getuigen wil horen. Het OM geeft je vanwege die combinatie geen toegang tot de processtukken zolang niet alle getuigen zijn gehoord. Had je volgens de Raad van Discipline beter moeten weten?

Nee, de advocaatkeuze is vrij en de medewerkers waren geen verdachten.

Nee, er is geen regel die voorschrijft dat advocaten niet meerdere verdachten in hetzelfde strafproces mogen bijstaan.

Ja, je mag niet voor meer partijen tegelijk optreden die geen absoluut parallelle belangen hebben.

Ja, de kernwaarde geheimhouding bepaalt dat een advocaat informatie afkomstig van een cliënt, niet mag delen met een andere cliënt (ook niet indirect).

Toelichting

Dat medewerkers getuigen zijn, kan veranderen; OM mag onder omstandigheden inzage weigeren.

(ECLI:NL:TADRAMS:2023:203 (hoger beroep ingesteld) – MR. X TREEDT OP VOOR VERDACHTE EN WERKNEMERS-GETUIGEN

https://www.advocatenblad.nl/2023/11/09/mr-x-treedt-op-voor-verdachte-en-werknemers-getuigen/)

15. DREIGEN EN TEGENDREIGEN

Een collega van je treedt op voor een koper die met de verkoper ruziet over de datum van ontruiming. De adviseur van verkoper dreigt je collega met een tuchtklacht als hij gaat procederen. De collega roept jouw hulp als strafadvocaat in. Je schrijft de wederpartij dat die dreiging smaad en afdreiging behelst en dat je daarvan aangifte zult doen. Is je brief tuchtrechtelijk gezien problematisch?

Nee, zolang je niet daadwerkelijk aangifte doet.

Ja, dreigen met aangifte is in dit geval onbetamelijk en niet proportioneel.

Nee, je hebt niet zonder redelijk doel de belangen van de wederpartij geschaad.

Ja, je had eerst aangifte moeten doen en pas daarna de wederpartij dienen te informeren.

Toelichting

Een advocaat die een wederpartij beschuldigt van een misdrijf moet vooraf een afweging maken en de proportionaliteit toetsen. Advocaat mag maatschappelijk gezag als strafrechtdeskundige niet gebruiken om wederpartij te intimideren.

(ECLI:NL:TAHVD:2023:218 – MR. X DREIGT MET AANGIFTE OM KLACHT TE VOORKOMEN

https://www.advocatenblad.nl/2023/12/07/mr-x-dreigt-met-aangifte-om-klacht-te-voorkomen/)

Zie voor de nuance de uitspraken op tuchtrecht.nl.

Lees ook de jaarlijkse Kroniek tuchtrecht in het Advocatenblad, en luister de Tuchtcast Passend en geboden.