cijfers

619

Zoveel miljoen trekt het ministerie van Justitie en Veiligheid volgend jaar uit voor toevoegingen, blijkt uit de begroting die op Prinsjesdag is gepubliceerd. Dat is een stijging van vijf procent ten opzichte van de bijna 590 miljoen voor dit jaar.


citaat

‘Advocaten en notarissen hebben wel een ingewikkelde positie. Ze hebben geheim­houdings­plicht, maar ook een meldplicht bij dubieuze transacties.’

Voormalig FIOD-rechercheur Peter van Leusden constateert in NRC dat juridische beroepsgroepen hun rol als poortwachter bij ongebruikelijke transacties niet waarmaken.

column

Bajesklimaat

Het leek wel een paradijs op aarde, de Tocoron-gevangenis in Venezuela. Deze gevangenis fungeerde als luxehotel, compleet met zwembad, nachtclub, casino en een dierentuin. Familieleden van gedetineerden hadden er zelfs hun intrek genomen. Totdat met behulp van militaire overmacht van 11.000 (!) militairen de controle over de gevangenis werd heroverd op de bende die daar de scepter zwaaide. Het zou een Netflix-serie kunnen zijn, maar is de werkelijkheid.

Begin dit jaar bereikte de gewelddadige bestorming van bende­leden van een Mexicaanse gevangenis de media. Met als gevolg een aantal dode gevangenis­bewaarders en een flink aantal ontsnapte gevangenen van wie tot op heden elk spoor ontbreekt.

Zulke Zuid-Amerikaanse perikelen zijn ons eigen ‘narcostaatje’ vreemd. Luxe detentieomstandigheden in deze omvang kennen we niet. Bendes die binnen de muren de dienst uitmaken evenmin. Gewelddadige ontsnappingen mislukken of worden voortijdig in de kiem gesmoord.

Wel lezen we in het nieuws zo nu en dan over smokkel­affaires, feestjes en seksrellen binnen de gevangenis­muren. Sommige gevangenissen en tbs-klinieken liggen dan tijdelijk onder het publieke vuur. Het staat allemaal in schril contrast tot de toestanden in en om Zuid-Amerikaanse gevangenissen. Dat moet ons ⁠–⁠ de samenleving ⁠–⁠ gerust stemmen.

Gedetineerden in Nederland hebben zekere basisrechten. Met enige regelmaat worden die rechten geschonden. Zoals het recht op arbeid. Voor die paar euro per dag dat het oplevert, hoeven ze het niet te doen. Wel voor de sociale invulling van een dagdeel in detentie. Een paar uur per dag uit de (meermans)cel.

Het recht op arbeid is vastgelegd in de Penitentiaire beginselen­wet en in de Regeling arbeid gedetineerden. Dat is een zorg­verplichting van de gevangenis­directie waarin binnen twee weken na binnenkomst in de gevangenis­locatie moet worden voorzien.

Voor het verrichten van arbeid zijn in sommige penitentiaire inrichtingen lange wachtlijsten waardoor het recht op arbeid niet binnen die twee weken kan worden geëffectueerd. Er zijn gevallen bekend waar gedetineerden, midden in de snikhete zomermaanden maar liefst 23 uur per dag, wekenlang, zonder enige vorm van adequate compensatie op cel hebben doorgebracht, samen met een celgenoot. In de bajes is het bedompt. Ramen zijn dicht. De celdeur ook. Airco is er niet op cel.

Tot een escalatie is het niet gekomen. Hoe zou men in een vergelijkbare situatie hebben gereageerd in de beruchte Tocoron-gevangenis? Als Nederland is verworden tot een narcostaat, dan is dat kennelijk nog niet doorgedrongen tot binnen de muren.