vak & mens
Met het oog op legal tech en AI richtten CPO en Dialogue de Tech Meets Law Academy op. ‘Als je als advocaat bij wilt blijven, moet je je ook in deze onderwerpen verdiepen.’
‘Welke juridische risico’s brengt AI mee voor uw cliënt? Wat zijn de belangrijkste juridische aspecten van ransomware? Het zijn zomaar wat vragen waarmee advocaten tegenwoordig te maken krijgen,’ vertelt Ahlam Janati, opleidingsmanager bij CPO en betrokken bij het opzetten van de Tech Meets Law (TML) Academy.
De TML Academy ging in januari live. Het doel? ‘Om in een wereld die steeds digitaler wordt juristen met passend onderwijs te helpen aan praktijkgerichte en toekomstbestendige vaardigheden,’ aldus Janati. ‘De technologische ontwikkelingen gaan razendsnel. We kunnen niet meer volstaan met een algemene cursus met een technisch uitstapje, om het zo maar te zeggen.’
Nieuwe rechtsvragen
Volgens Janati neemt de interesse voor legal tech onder juristen toe, iets dat zichtbaar wordt als het onderwerp in de actualiteit is. Ze noemt ChatGPT als voorbeeld. ‘Zodra daar nieuws over is, zien we dat onze inschrijvingen toenemen.’ Dat steeds meer juristen het belang inzien van legal tech, komt volgens haar deels door het gevoel van urgentie dat de snelle ontwikkelingen oproepen. ‘Juristen hebben het gevoel: we moeten mee.’
‘Een advocaat die zich niet verdiept in deze onderwerpen, kan zijn cliënten niet langer goed bijstaan’
Daarnaast leidt de digitalisering tot nieuwe rechtsvragen en rechtsgebieden die onbekend terrein zijn, ziet Janati. ‘Er heerst nog onvoldoende kennis over technische onderwerpen bij juristen, waardoor het bijvoorbeeld lastig wordt om te anticiperen op vraagstukken van cliënten. Als je je niet verdiept in deze onderwerpen, kun je je cliënten niet langer goed bijstaan.’
De TML Academy richt zich vooralsnog niet op kantoorautomatisering, benadrukt Janati. ‘Wij focussen ons op de vraag: hoe kunt u uw cliënt adviseren? En niet op: welke technieken kunt u gebruiken om uw werk makkelijker te maken? Daar bestaan natuurlijk verschillende applicaties voor. Wellicht voegen we dat op een later moment nog toe aan ons onderwijs.’ Maar dat is voor het CPO niet vanzelfsprekend, legt ze uit. ‘We zijn een wetenschappelijk opleidingsinstituut en we hechten veel waarde aan onze integriteit. Als je onderwijs gaat geven over legal tech voor kantoren, dan gebeurt het al snel dat je bepaalde software gaat promoten. Daar zijn we voorzichtig mee.’
Programma’s en modules
TML Academy biedt twee onderwijsvormen aan, de een specifiek, de ander breder georiënteerd. Janati geeft het uitgebreide AI Meets Law-programma als voorbeeld. ‘Daarin staan we eerst kort stil bij wat AI eigenlijk precies inhoudt, en hoe de techniek erachter werkt.’ Juristen leren het onderscheid tussen een aantal AI-systemen zoals deep learning, reinforcement learning en evolutionaire algoritmes. ‘We merken soms dat cursisten dit een beetje eng vinden, maar het is niet té diepgaand. Het gaat over vragen als: wat is AI? Hoe komt AI voor in onze samenleving op dit moment?’ Verder komen in het programma onderwerpen als contracteren en AI, AI en privacy en AI en aansprakelijkheid aan bod.
Daarnaast biedt TML Academy losse modules aan die zich specifiek richten op een onderwerp of vaardigheid, met een uiteenlopende tijdsduur. Zo duurt de module ‘Regulation tokens, NFT’s & crypto’ drie uur, terwijl de Bootcamp Coding & Development veertig uur van cursisten vraagt. Door deze losse lesmodules aan te bieden, hoopt TML Academy juristen die nog wat huiverig tegenover technologische ontwikkelingen staan over de streep te trekken. ‘Sommige juristen willen eerst kennismaken met een onderwerp,’ weet Janati. Om die reden komt TML Academy bijvoorbeeld met een webinarreeks over cybersecurity, als aanvulling op het al bestaande programma over dit onderwerp. ‘Met onze modules zit je niet meteen vast aan een heel programma. Ik kan me voorstellen dat dat soms nog een stap te ver is.’
‘Uiteraard staan we ook stil bij het actuele recht en nieuwe wetgeving die eraan komt,’ vertelt Janati. Zo noemt ze de AI-verordening die de Europese Commissie in 2021 aankondigde om kunstmatige intelligentie te reguleren, gebaseerd op diverse risicocategorieën. ‘Maar ook de Data Governance Act en allerlei wet- en regelgeving op het terrein van cybersecurity komen aan bod.’
Open discussie
De docenten aan de TML Academy komen uit diverse werkvelden en hebben bijvoorbeeld een achtergrond als hoogleraar, advocaat, technicus of financial. ‘Door hun specifieke vakkennis kunnen zij altijd de laatste actualiteiten meenemen in hun lessen,’ aldus Janati. Zo weet Anna Berlee, hoogleraar Gegevensbescherming en Privacyrecht aan de Open Universiteit, alles van privacy. TML-docent Caspers Jaspers is advocaat en houdt zich bezig met de impact van technologie op het recht. Het werkterrein van André Janssen, hoogleraar (Europees) privaatrecht aan de Radboud Universiteit, beslaat alle aspecten van legal tech en AI.
Janati benadrukt dat wetenschappelijke integriteit ook een kritische blik vereist. ‘Dat betekent dat we bijvoorbeeld ook de ethische bezwaren van legal tech benoemen. Iedereen vormt een eigen oordeel, waarna alle argumenten voor en tegen besproken worden. Op die manier kunnen we een open discussie voeren.’