actueel
Matthijs Ariëns werd vorige maand door de Vereniging van Incasso- en Procesadvocaten (VIA) verkozen tot beste procesadvocaat van Nederland. ‘Het is een vak apart, een onderschat specialisme.’
Het is een kroon op zijn carrière en een enorme eer, vertelt Ariëns (45) daags na het veroveren van de titel. ‘Een erkenning en waardering door beroepsgenoten, cliënten en relaties voor de wijze waarop ik mijn vak beoefen. Daar ben ik trots op.’
2002: afgestudeerd aan de Vrije Universiteit Amsterdam in het Privaatrecht en Bedrijfsrecht.
2002 beëdigd als advocaat en gestart bij Köster Advocaten in Haarlem.
2007: postacademische opleiding Arbeidsrecht aan de Grotius Academie behaald.
Sinds 2011: partner bij Köster Advocaten, teamvoorzitter Procesrecht en lid van het dagelijks bestuur. Vanaf 2013 docent Burgerlijk Procesrecht, eerst aan de Universiteit van Amsterdam en vanaf 2015 aan de Vrije Universiteit van Amsterdam, verder docent Burgerlijk Procesrecht aan diverse postacademische opleidingsinstituten.
De 45-jarige advocaat uit Haarlem trad direct na het afronden van zijn studie in 2002 in dienst bij Köster Advocaten. In 2011 werd hij er partner. ‘Een goede procesadvocaat is in staat een ogenschijnlijk kansloze zaak om te buigen in winst. Door toepassing van de instrumenten die het procesrecht biedt en snel te analyseren wat de scharnierpunten in de zaak zijn. Die analyse helpt ook bij het vinden van oplossingen, zowel in als buiten rechte.’
Het is de kunst om vanuit de beheersing van de procestechniek het beste uit de zaak te halen en tegelijkertijd op zitting de rechter voor je zien te winnen, aldus Ariëns. ‘Dat vereist overtuigingskracht, uitstekende kennis van het procesrecht en inlevingsvermogen. Je moet analytisch sterk zijn, alles weten van de toolkit die het procesrecht biedt en overtuigend zijn, zowel verbaal als in schrift.’
De meest bijzondere zaak die Ariëns in zijn carrière heeft mogen doen, is zonder twijfel de zaak die bekend is geworden onder het Spaanse villa-arrest. Hij heeft deze zaak bij de feitelijke instanties behandeld en bepleit. De zaak ging om de aankoop van een illegaal gebouwde villa aan de Spaanse Costa Blanca in 2004 en eindigde uiteindelijk in 2012 bij de Hoge Raad. Die bepaalde dat er een uitdrukkelijk onderscheid bestaat tussen situaties van externe bestuurdersaansprakelijkheid en de gewone onrechtmatige daad. ‘De uitspraak heeft in de vakliteratuur veel pennen in beweging gebracht en is een belangrijk arrest geworden op het gebied van bestuurdersaansprakelijkheid.’
Technologie
Binnen de advocatuur en zijn kantoor loopt Ariëns tegen verschillende uitdagingen aan. De toegang tot het recht is daar een van. ‘Door de bezuinigingen van de afgelopen jaren hebben veel advocaten het sociale stelsel verlaten. Dat kan niet de bedoeling zijn.’ Daarnaast ligt volgens Ariëns een belangrijke uitdaging in de bevordering van de toegankelijkheid van de rechtspraak door digitalisering. ‘Daar valt winst te behalen. Dat pas sinds 1 februari 2022 het ouderwetse faxverkeer plaats heeft gemaakt voor Veilig mailen is veelzeggend.’
Ook de war on talent en de ervaring dat cliënten mondiger en veeleisender zijn geworden, zorgt voor hoofdbrekens. Op persoonlijk vlak hoopt hij een betere balans te vinden tussen werk en gezin. ‘Er is meer dan hard werken alleen.’
De procesadvocaat kijkt vol interesse naar de technologische veranderingen. Hoe kunnen processen verder worden geautomatiseerd? Hoe kan artificial intelligence worden ingezet als hulpmiddel in de praktijk? Welke alternatieven kunnen we bieden voor het uurtje-factuurtje-model? ‘Cliënten vragen steeds vaker om alternatieven en om duidelijke kostenramingen vooraf. Ik verwacht dat daar door de uitspraak van het Hof van Justitie van de Europese Unie van januari van dit jaar versneld verandering in komt. Het hof heeft een duidelijk signaal afgegeven aan de advocatuur om vooraf een goede en eerlijke inschatting te geven over de kosten.’
Sharona Heeroma (31) kreeg van de VIA de titel meest talentvolle procesadvocaat. Zij werkt sinds 2015 bij Pels Rijcken en is gespecialiseerd in het burgerlijk procesrecht. Ze treedt vooral op voor overheden en procedeert in civiele zaken met publiekrechtelijke aspecten. Haar focus ligt op het burgerlijk procesrecht en het (overheids)aansprakelijkheidsrecht.
Ariëns voorziet dat de legal tech-markt zich snel verder ontwikkelt. Persoonlijk advies en de presentatie van een advocaat blijven daarbij volgens hem essentieel. ‘Ik zie het niet gebeuren dat een robot de mens zal vervangen in de rechtszaal. Maar een softwaretool die bijdraagt aan het analyseren van rechtspraak en helpt goed en snel te zoeken, is een waardevolle aanvulling voor de advocatuur in het algemeen en voor de procespraktijk in het bijzonder.’
Waarom moeten jonge advocaten kiezen voor het vak van procesadvocaat? ‘Omdat niets leuker is dan een oplossing te bieden aan rechtzoekenden. Als advocaat kun je echt het verschil maken. Niet alleen tussen winnen of verliezen maar juist ook bij het vinden van een oplossing, zowel binnen als buiten rechte. Het is uitdagend werk, geen dag is hetzelfde.’
Als tip geeft hij mee verder te kijken dan de juridische oplossing alleen. ‘Verdiep je in de vraag achter de vraag. Waar liggen de belangen? Waar is het werkelijk om te doen? Alles willen weten van alleen het recht is niet genoeg om een goede advocaat te worden. Het is belangrijk om je interesses te verbreden en te investeren in persoonlijke groei en sociale ontwikkeling.’