citaat
‘Het horen van kinderen in alimentatiezaken is onnodig en voegt niets toe aan de procedure. Daar zouden wij zo snel mogelijk van af moeten.’
Alexander Leuftink, voorzitter van de vFAS, tijdens het Symposium 100 jaar kinderrechter op 1 november 2022 in Amersfoort.
nieuw
E-magazine
Het Advocatenblad verschijnt tien keer per jaar als papieren magazine, maar is ook digitaal te lezen. De digitale editie heeft na de zomer een nieuw jasje gekregen, om meer leesgemak vanaf het scherm te bieden.
Voortaan bladert u op elke laptop, iPad en smartphone eenvoudig door het Advocatenblad e-magazine, waarbij u elk gewenst artikel kunt aanklikken, lezen en delen.
U vindt het Advocatenblad e-magazine op advocatenblad.nl/magazines.
Als abonnee heeft u de keuze tussen de papieren blad en het e-magazine. Via het portaal van de NOvA (https://mijnorde.advocatenorde.nl/login) kunt u uw persoonlijke voorkeur aangeven. Als u kiest voor het e-magazine ontvangt u voortaan maandelijks via e-mail een hyperlink.
column
Goedbedoelde wangetjesknijperij
Sommige rechters zijn qua artificial intelligence (AI) te vergelijken met een eendimensionale Instagrampagina van dagdromers. Dit jaar promoveerde strafrechter Manuella van der Put op een onderzoek naar AI in de rechtszaal. Van der Put staat niet onverdeeld negatief tegen deze ontwikkeling, vooral vanuit efficiëntieoverwegingen. In plaats van nog meer overhead kan kunstmatige intelligentie de rechter juist ondersteunen, stelt Van der Put. In feite komt haar begrip van AI neer op een intelligente zoekfunctie aangevuld met de eigen kennis en ervaring van de rechter. Uit haar onderzoek blijkt dat de gerechtsjurist AI wel gebruikt, maar uiteindelijk de voorkeur geeft aan eigen kennis en ervaring.
Niet iedereen hanteert deze milde analyse over AI. Aan Oxford University is recent een discipline ontstaan uit natuur-, wiskunde en filosofie onder de naam ‘Extreme Risk Research’. Deze onderzoeksgroep richt zich op een kwantitatieve analyse welke risico’s het einde van de mensheid kunnen veroorzaken. Nucleaire dreiging is het oudste en bekendste risico. De klimaatcrisis is weliswaar vervelend, maar leidt niet tot de vernietiging van de mensheid. Een pandemie ook niet. De grootste zorg is de tektonische verandering die AI teweegbrengt.
De onderzoeksgroep berekende dat AI hetzelfde proces doorloopt als de mens en de aap. Op enig moment in de evolutie heeft de mens het qua intelligentie van de aap gewonnen. Kwantitatieve modellen laten zien dat deze eeuw AI op het punt komt dat het zelfdenkend aspect een bewustzijn ontwikkelt waarbij de mens als de minst geoptimaliseerde, emotionele en daarmee zwakste schakel wordt gezien. Neem bijvoorbeeld de QNR’s, oftwel Quasilinguistic Neural Representations. QNR’s brengen woorden en ingewikkelde syntax tot een nieuwe vorm van semantiek die zowel expressiever als rekenkundig meer hanteerbaar is dan natuurlijke (mensen)taal. QNR’s kunnen formeel en informeel redeneren met een associatief geheugen. Naarmate deze AI volwassener wordt, zullen ondoorzichtige, inefficiënte ‘basismodellen’ automatisch worden vervangen door systemen die betrouwbaarder zijn.
Het onderzoek door Van der Put is interessant en presenteert een goede aanzet over wat AI op dit moment kan betekenen in de rechtszaal. Maar het leest ook hier en daar als een Mexicaanse piñata vol misvattingen over AI. In mijn optiek zal AI de rechter volledig overbodig maken. De prijsvraag is of AI hetzelfde normenkader hanteert als de rechter of een eigen normenkader zal aanleggen. Dit is een uiterst zorgelijke ontwikkeling die serieuzer moet worden genomen dan de goedbedoelde wangetjesknijperij van AI door Van der Put.
