actueel
lawyers for lawyers
‘Ze zeggen eigenlijk dat de EU terrorisme financiert’
De Filipijnse advocaat Musni biedt, met steun van de EU, juridische bijstand aan arme boeren in het noorden. De staat verdenkt haar van financiering van terrorisme.
Ze kan niet álles zeggen, maakte de Filipijnse mensenrechtenadvocaat Czarina Musni voorafgaand aan het video-interview duidelijk. Zij en haar vijftien medeverdachten worden ervan beschuldigd dat ze terroristen hebben gefinancierd. Tegen twee van hen loopt inmiddels een strafzaak, en er is de voortdurende angst dat er nieuwe aanklachten bijkomen.
‘In de afgelopen zes jaar, waarin Rodrigo Duterte president was, zagen we vaak dit patroon: de politie doet een inval bij iemand die kritisch is over de regering of zich voor mensenrechten inzet, dat gaat er gewelddadig aan toe, er vallen zelfs doden. En terwijl de bewoners buiten moeten wachten, “vindt” de politie binnen belastend materiaal, meestal wapens en explosieven. Die zouden dan onder een lakentje in de wieg van de baby hebben gelegen, of tussen het haardhout. Totaal ongeloofwaardig, wie zou wapens niet beter verstoppen? Maar het leidt tot arrestatie, en vervolgens komen er steeds meer aanklachten bij.’
Sinds Ferdinand Marcos junior in mei 2022 president werd, heeft Musni dit patroon nog niet herhaald gezien. ‘We zijn hoopvol maar op onze hoede.’ De machtswisseling heeft in elk geval geen wijziging gebracht in de strafzaak waarin Musni en haar medeverdachten ervan worden beschuldigd geld te hebben doorgesluisd naar de New People’s Army, de militaire tak van de communistische partij CPP.
Analfabeet
Musni legt uit: ‘Ik was betrokken bij de Rural Missionaries of the Philippines-Northern Mindanao Region (RMP-NMR), die zich inzet voor arme mensen in deze afgelegen regio. Mensen zijn er vaak analfabeet en hebben geen weet van hun rechten. Kleine boeren worden er van hun land gejaagd als grote bedrijven er, met goedvinden van de overheid, grondstoffen willen delven of grote plantages willen beginnen. De RMP-NMR werkte samen met de Union of Peoples’ Lawyers in Mindanao, waar ik lid van was. We informeerden mensen over hun rechten en voerden rechtszaken over landkwesties. Van 2014 tot 2017 kreeg de RMP-NMR subsidie van de Europese Unie. Dat geld zou volgens het Openbaar Ministerie bij de New People’s Army terecht zijn gekomen.’
De EU, die al een audit op het project had uitgevoerd, deed nogmaals onderzoek en concludeerde dat de beschuldiging niet klopte, aldus Musni. ‘Toch wordt de zaak voortgezet. Ze zeggen dus eigenlijk dat de EU terrorisme financiert.’
Getuigen
Volgens Musni zijn de twee getuigenverklaringen waarmee het Openbaar Ministerie schermt niet geloofwaardigen en verklaren ze onder druk.
Intussen zitten twee medeverdachten al in voorarrest wegens andere (volgens Musni valse) beschuldigingen, en lopen de verdachten die nog op de Filipijnen zijn, onder wie een aantal nonnen, het risico om te worden gearresteerd.
Stigma
Musni: ‘Behalve dat dit heel bedreigend is voor hun leven en families, zou arrestatie ook een groot stigma opleveren: “Ah, zij zitten in de gevangenis, ze zijn slecht!” De meeste mensen hier hebben geen toegang tot goede informatie en zijn gemakkelijk te manipuleren. Daarom is president Marcos ook aan de macht gekomen. De familie Marcos presenteert zichzelf als representant van de gouden jaren op de Filipijnen, terwijl er honderden doden zijn gevallen en honderden verdwenen zijn. Daarvoor hebben ze nooit verantwoordelijkheid genomen.’
Een van de twee medeverdachten die vastzit, heeft inmiddels een eerste zitting gehad. In oktober zal het bewijs wordt gepresenteerd. Een uitspraak verwacht Musni niet binnen een jaar. ‘Als de nu lopende zaken op niets uitlopen ben ik technisch ook off the hook. Maar dan kan ik nog steeds worden gearresteerd, tenzij de rechtbank zich in zijn beslissing ook uitspreekt over de andere zaken. Totdat er duidelijkheid is, moet ik me gedeisd houden.’